YENİ TTK ŞİRKETE BORÇLANMAYI SUÇ SAYIYOR!
Soner ALTAŞ
Dünya Gazetesi, 9 Temmuz 2011
6102 sayılı yeni TTK, anonim şirket paysahipleri ile limited şirket ortaklarının “iştirak taahhüdünden doğan borç” dışında şirkete borçlanmalarını yasaklamaktadır. Yani, anonim şirket paysahiplerinin ve limited şirket ortaklarının, yeni Yasanın yürürlüğe girmesi ile birlikte şirket kasasını kişisel harcamalarında kullanmaları mümkün olmayacaktır. Bu yasağa rağmen, şirkete borçlanan paysahiplerine ve limited şirket ortaklarına ise üçyüz günden az olmamak üzere adlî para cezası verilecektir.
Ancak, yasa koyucu, anılan uygulamanın yaygınlığını gözeterek, sözkonusu ceza hükmünün uygulanması konusunda paysahiplerine bir geçiş dönemi tanımıştır. Bu düzenlemeye göre, anonim veya limited şirkete borçlu olan paysahiplerinin ya da ortakların, borçlarını, 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren üç yıl içinde, yani 1 Temmuz 2015 tarihine kadar, nakdî ödeme yaparak tamamen tasfiye etmeleri gerekir. Borcun kısmen veya tamamen başkası tarafından üstlenilmesi, borç için kambiyo senedi verilmesi, ödeme planı yapılması veya benzeri yollara başvurulması tasfiye sayılmayacaktır. 1 Temmuz 2015 tarihine kadar borcun nakdî ödeme yapılarak tasfiye edilmemesi halinde ise, ilgililerin, yani anonim şirket paysahiplerinin ya da limited şirket ortaklarının cezaî sorumluklarına gidilecektir.
Buna karşılık, Yasa Koyucu, paysahiplerine ve ortaklara getirilen şirkete borçlanma yasağının katı bir tarzda uygulanmasının haksızlıklara yol açabileceğini göz önünde bulundurarak, bu konuda bir istisna getirmiştir. Bu amaçla da “İştirak taahhüdünden doğan borç hariç, pay sahipleri şirkete borçlanamaz.” denildikten hemen sonra “Meğerki, borç, şirketle, şirketin işletme konusu ve pay sahibinin işletmesi gereği olarak yapılmış bulunan bir işlemden doğmuş olsun ve emsalleriyle aynı veya benzer şartlara tabi tutulsun.” hükmüne yer verilmiştir.
Dolayısıyla, işletmesi vesilesiyle şirketle iş yapan paysahiplerinin veya limited şirket ortaklarının, şirketin her müşterisi gibi vadeli, konsinye veya benzeri yöntemlerle şirketten mal alabilmeleri mümkündür. Ancak, anılan istisna paysahiplerinin, şirketle iş yapan diğer kişilerle aynı şartlara tâbi tutulmasını şart koşmaktadır. Eşit şartlara tabi tutulmaması durumunda, paysahibinin/ortağın şirketle borçlanma yasağına aykırı davrandığı sonucuna varılıp cezalandırılması yoluna gidilecektir.
Bu itibarla, anonim şirket paysahiplerinin ve limited şirket ortaklarının 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren anılan borçlanma yasağının kapsamına girmekten kaçınmaları ve varsa bu tarih itibariyle şirkete olan borçlarını en geç 1 Temmuz 2015 tarihine kadar nakdî ödeme yaparak tasfiye etmeleri menfaatlerine olacaktır.