ŞİRKETİN KURULUŞ SÖZLEŞMESİNİ ONAYLATMAK VE İMZA BEYANNAMESİ ÇIKARTMAK İÇİN ARTIK NOTERE GİTMENİZE GEREK YOK !
Soner ALTAŞ
Lebib Yalkın Dergisi, Ocak 2017
1. Giriş
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) ‘nun yürürlüğe girdiği 1 Temmuz 2012 tarihinden 2016 yılı Ekim ayı sonuna kadar ülkemizde 44.831’i anonim şirket, 198.775’i limited şirket olmak üzere yaklaşık 245 bin ticaret şirketi kurulmuştur . Yeni TTK’nın tek kişilik anonim ile limited şirkete izin vermesi ile birlikte, yeni kurulan bu şirketler içerisinde tek kişilik şirket kuruluşları önemli bir ağırlığa sahiptir. Mülga 6762 sayılı eski Ticaret Kanunu gibi 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun da anonim, limited, kolektif ve komandit şirketlerin kuruluş sözleşmelerindeki imzaların sadece noterce onaylanmasını şart koşmasından dolayı, bu şirketlerin kuruluş sözleşmelerinin tamamı noterler huzurunda imzalanmıştır.
Bununla birlikte, Onuncu Kalkınma Planı çerçevesinde hazırlanan Öncelikli Dönüşüm Programları arasında yer alan “İş ve Yatırım Ortamının Geliştirilmesi Programı”nın “Bürokratik Sürçlerin İyileştirilmesi Bileşeni”nde bulunan “Şirketlerin kuruluş ve şube açılış işlemlerinde maliyetler azaltılacaktır.” eylemi çerçevesinde, 9 Ağustos 2016 tarihli ve 29796 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile TTK’nın bazı maddelerinde değişikliğe gidilmiştir . Anılan Kanunun 66 ve 67. maddeleri ile TTK’nın 40, 212, 215, 335, 339, 345, 566, 575, 585, 587. maddelerinde yapılan değişiklikler sonucunda; gerçek kişi tacir ile tüzel kişi tacir adına imza yetkisinin, sadece noter onayı şartı aranmaksızın ticaret sicili müdürü yahut yardımcısı huzurunda yazılı beyanda bulunmak suretiyle de verilebilmesi ve şirketlerin kuruluş sözleşmelerinin noter yanında ticaret sicili müdürü yahut yardımcısı huzurunda imzalanmak suretiyle de onaylanmasına imkan tanınmıştır. Dolayısıyla, bundan böyle şirketlerin kuruluş sözleşmelerindeki imzaların onaylanması ve imza beyannamesi düzenletilmesi işlemleri noterler yanında ticaret sicili müdürlüklerinde de yapılabilecektir. İşte bu çalışmada, kolektif, komandit, anonim ve limited şirketlerin kuruluşları aşamasında sözleşmenin ticaret sicili müdürü huzurunda imzalanmasına ve imza beyannamesinin ticaret sicili müdürlüklerinde düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar üzerinde durulmaktadır.
2.Şirket Kuruluş Sözleşmelerindeki İmzaların Ticaret Sicili Müdürlüklerince Onaylanması
6728 sayılı Kanunun 67’nci maddesi ile TTK’nın 212, 215, 335, 339, 345, 566, 575, 585 ve 587. maddelerine, “noterce onaylanması” ibarelerinden sonra gelmek üzere “veya şirket sözleşmesinin ticaret sicili müdürü yahut yardımcısı huzurunda imzalanması” ibareleri eklenmiştir. Böylece, kollektif, komandit (adi ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket), anonim ve limited şirketlerin kuruluşları aşamasında sözleşmelerinin ticaret sicili müdürü veya yardımcısı huzurunda imzalanmasına izin verilmiştir. Kuruluş sözleşmesinin ticaret sicili müdürlüğünde imzalanmasına ilişkin usul ve esaslar ise 6 Aralık 2016 tarihli ve 29910 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Şirket Kuruluş Sözleşmesinin Ticaret Sicili Müdürlüklerinde İmzalanması Hakkında Tebliğ (Tebliğ ) ile düzenlenmiştir.
Konunun daha anlaşılabilir olması bakımından, kuruluş sözleşmesinin ticaret sicili müdürlüğünde imzalanması sürecine ilişkin işlemler, aşağıda ayrı başlıklar altında ele alınmıştır.
2.1. Ticaret Sicili Müdürlüğüne Gitmeden Önce Yapılacak İşlemler
Ticaret sicili müdürlüğüne gitmeden önce, şirketin kuruluş sözleşmesinin MERSİS’te hazırlanması gerekir. Tebliğ’in 4’üncü maddesinde yer alan bu düzenleme uyarınca, sözleşmenin ticaret sicili müdürlüğünde hazırlanması sözkonusu değildir. MERSİS, ticaret sicili işlemlerinin elektronik ortamda yürütüldüğü, ticaret sicili kayıtları ile tescil ve ilan edilmesi gereken içeriklerin düzenli olarak depolandığı ve elektronik ortamda sunulduğu, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile TOBB nezdinde oluşturulan ve işletilen merkezi ortak veri tabanını da içeren bilgi sistemidir. Tebliğin anılan madde hükmünden, şirket sözleşmesinin MERSİS dışında, fiziken hazırlanıp ticaret sicili müdürlüğüne başvurulması durumunda kabul edilmeyeceği sonucu çıkmaktadır. MERSİS’te arıza olması durumunda nasıl hareket edileceği Tebliğ’de açık olmamakla birlikte, uzun süreli arızalarda fiziki sözleşmelere de izin verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
2.2. Ticaret Sicili Müdürlüğüne Başvuru Esnasında Hazır Bulunacak Kişiler ve İbraz Edilecek Belgeler
Şirket sözleşmesi MERSİS’te hazırlandıktan sonra, kurucular, şirket sözleşmesini imzalamak üzere, şirketin kurulacağı yerdeki ticaret sicili müdürlüğünde hazır bulunurlar. Tebliğin 5. maddesine göre, kurucusu gerçek kişi veya tüzel kişi olan şirketlerin (kollektif, komandit, anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket) sözleşmesi müdürlükte bizzat kendileri veya temsilcileri tarafından imzalanır.
Temsilci, Tebliğ’de, kurucu adına imza yetkisine sahip vekil, veli, vasi, kayyım ile tüzel kişilerde temsil ve ilzama yetkili kişi olarak tanımlanmıştır. Veli, velayet altındaki küçüğü temsil eden velayet sahibi kişi veya kişiler; vekil, vekâlet verenin işini görmeyi veya işlemini yapmayı üstlenen kişi; vasi, vesayet altındaki küçüğün veya kısıtlının kişiliği ve malvarlığı ile ilgili bütün menfaatlerini korumak ve hukuki işlemlerde onu temsil etmekle yükümlü kişi; kayyım ise belirli işleri görmek veya malvarlığını yönetmek için atanan kişidir.
Kurucu adına imza atacak temsilciler, sıfat ve yetkileri ile işlemi yapmaya izinli olduklarını gösterir belge ibraz etmekle yükümlüdür. Ayrıca bu kişiler, geçerli kimlik belgelerini de ibraz ederler.
Kurucu adına imza atacak kişinin vekil olması halinde, vekâletname düzenlemeye yetkili makam veya noterlerce onanmış vekâletnamenin aslı ibraz edilir. Kurucu adına imza atacak kişinin vasi veya kayyım olması halinde konuya ilişkin mahkeme kararının aslı veya onaylı sureti ibraz edilir.
Bunun yanında, kurucu Türk vatandaşı ise geçerli kimlik kartı, pasaport veya sürücü belgesi ibraz edilir. Kurucunun doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişi olması durumunda mavi kart 7 ibraz edilir. Kurucu yabancı uyruklu ise başvuruda geçerli pasaport ibraz edilir.
Tebliğ’de küçük olan kuruculara ilişkin bazı özel düzenlemelere de yer verilmiştir. Buna göre, on sekiz yaşından küçük kişilerin şirkette kurucu ortak olabilmesi için şirket sözleşmesinin velileri tarafından imzalanması gerekir. Velinin tek kişi olması halinde, nüfus kayıt örneğinin ibraz edilmesi zorunludur. On sekiz yaşından küçük kişinin velisiyle birlikte şirket kurucusu olması halinde ise, vasi veya kayyım kararı müdürlüğe ibraz edilir.
İbraz edilen bütün bu belgelerin birer örneği tarih kaşesi ile mühürlenerek şirketin ticaret sicili müdürlüğü nezdindeki dosyasında saklanır (Tebliğ, m.5).
2.3. Başvuru Üzerine Ticaret Sicili Müdürlüğü Tarafından Yapılacak Doğrulama İşlemleri
Tebliğin 6 ve 7’nci maddelerinde düzenlenmiştir.
Buna göre;
– Ticaret sicili müdürü veya görevlendireceği müdür yardımcısı/yardımcıları, şirket kuruluş işlemi için başvuruda bulunan kişinin kimliğini gösterir belgeyi inceler, belgedeki fotoğraf ile gelen kişiyi karşılaştırır, fotoğrafta soğuk mühür izinin olduğunu kontrol eder. İbraz edilen belgeden şüpheye düşülmesi halinde ikinci bir kimlik belgesi istenir. Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS)’nden kimlik kartı ve mavi kart bilgilerinin doğruluğu sorgulanır.
– İbraz edilen pasaport ise; pasaport sahibinin imzası, pasaportun sayısı, fotoğraf, kişinin adı, soyadı, doğum yeri ve doğum tarihi ve belgenin verildiği makam kontrol edilir. Pasaportta, belgeyi veren makamın mühür, kaşe ve imzası olmalıdır.
– İbraz edilen sürücü belgesi ise; kişi bilgileri ile soğuk mühür izi kontrol edilir.
– İbraz edilen kimlik belgesinin yırtık veya yıpranmış olması, belgedeki resmin eski olması veya benzeri durumlar nedeniyle kimlik doğrulanmasında tereddüt yaşanması durumunda, kimlik belgesinin değiştirilmesi veya yenilenmesi istenir.
Sözleşmenin imzalanmasından önce kurucu veya temsilciler, iradesini serbestçe ve kendi isteğine uygun olarak beyan eder.
Ticaret sicili müdürü veya müdür yardımcısı/yardımcıları, kurucunun ayırt etme gücüne ilişkin yaşlılık, hastalık veya dış görünüş nedeniyle şüpheye düşerse veya ihbar ve şikâyet varsa başvuru reddedilir.
2.4. Kuruluş Sözleşmesinin İmzalanması
Ticaret sicili müdürü veya görevlendireceği müdür yardımcısı/yardımcıları tarafından doğrulama işlemlerinin yapılmasının ardından, sözleşme nüshasının çıktısı MERSİS’ten alınır ve bu fizikî nüsha kurucular ya da temsilcileri tarafından ticaret sicili müdürü veya müdür yardımcısı huzurunda imzalanır.
Akabinde, ticaret sicili müdürü veya yardımcısı, kurucular veya temsilcileri tarafından imzalanan sözleşme nüshalarının her sayfasını, imzalayarak mühürler. Ayrıca, nüshaların son sayfasına işlem tarihini de yazar veya tarih kaşesi basar. Müdür veya yardımcısı, imza onay belgesini de hazırlayarak imzalayıp mühürler ve sözleşmenin arkasına ekler.
İmzalanan ve mühürlenen sözleşmenin bir nüshası ticaret sicili müdürlüğü tarafından alınır ve şirketin tescil başvurusu ile birleştirilerek dosyasında saklanır. Kalan sözleşme nüshaları ise ilgililere teslim edilir (Tebliğ, m.10).
Tebliğ’in 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında açıkça ifade edildiği üzere, ticaret sicili müdürü veya yardımcısı tarafından yapılan bu onay, sadece imzaların kuruculara veya temsilcilere ait olduğunun tasdikidir. Bu nedenle TTK’nın 32’nci maddesinde yer alan inceleme görevinin yerine getirilmesi sonucunu doğurmaz. Diğer bir deyişle, ticaret sicili müdürü veya yardımcısı, anılan sözleşmeyi onaylasa dahi, şirket kuruluşunun tescili için aranan kanuni şartların var olup olmadığını ayrıca incelemekle yükümlüdür. Şirketin tescilinde, özellikle şirket sözleşmesinin, emredici hükümlere aykırı olup olmadığı ve söz konusu sözleşmenin kanunun bulunmasını zorunluluk olarak öngördüğü hükümleri içerip içermediği incelenir. Dolayısıyla, kurucuların, şirket sözleşmesindeki imzalarının onaylaması dolayısıyla, şirketin kuruluşuna da izin verildiği şeklinde bir kanıya kapılmamaları gerekebilir.
Tebliğin 9. maddesinde, düzeltme beyanı imkanına da yer verilmiştir. Eğer sözleşmenin imzalanması ve mühürlenmesinden sonra sözleşmede herhangi bir değişiklik yapılır ise, ilgililerden sözleşme nüshası adedince düzeltme beyanı alınır ve bu beyan sözleşme nüshalarının arkasına eklenir. Bu değişikliği, şirketlerde genel kurul kararı ile yapılan sözleşme değişikliği şeklinde anlamamak gerekir. Tebliğ’de açık olmamakla birlikte, kanımızca kastedilen, kuruluş sözleşmesinde yer alan ve yanlış/eksik olduğu sonradan anlaşılan hükümlerin şirketin tescilinden önce düzeltilmesidir.
2.5. Şirketin Tescili İçin Başvurulması
Şirketin kurucuları veya temsilcileri tarafından sözleşmenin ticaret sicili müdürü veya yardımcısı huzurunda imzalanması, şirketin kuruluşunun da tescili anlamına gelmemektedir. Bu nedenle, ticaret sicili müdürü veya yardımcısı huzurunda sözleşmenin imzalanıp onaylanmasından sonra, gerekli belgelerle birlikte şirketin tescili için yasal süreler içerisinde ayrıca müracaat edilmesi gerekir. Bu müracaat aynı gün olacağı gibi yasal süreleri aşmamak kaydıyla sonraki bir günde de yapılabilir.
Ancak, bu noktada, Tebliğ’in 11. maddesindeki hükme yönelik eleştirimizi belirtmeliyiz. Anılan maddede “Müdürlükte imzalanan sözleşmenin bu Tebliğin 8 inci maddesi çerçevesinde gerçekleştirilen onay tarihinden itibaren üç ay içinde tescili için başvuruda bulunulmaması halinde, sözleşmede imzası bulunanların şirket kurma iradelerinin devam ettiğine dair beyanda bulunmaları gerekir. İrade beyanı oluşturulurken, bu Tebliğin 6’ncı, 7’nci ve 8’inci maddesi hükümleri uygulanır. Kurucuların bu beyanı, sözleşme nüshalarının arkasına eklenir.” denilmektedir. Anılan hükümden, tescil için gerekli yasal süre geçirilse dahi, kuruculardan ya da temsilcilerinden “şirket kurma iradelerinin devam ettiğine dair beyan” alınarak tescil işleminin uzatılacağı sonucu çıkmaktadır.
Oysa, TTK’nın 215’inci ve 305’inci maddeleri uyarınca kolektif ile adi komandit şirketin tescili için öngörülen süre şirket sözleşmesinin onaylandığı tarihten itibaren onbeş gündür. Anonim ile sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket özelinde bakacak olursak, TTK’nın m.345/.f.2 hükmü bize, şirketin, noter onayı veya şirket sözleşmesinin ticaret sicili müdürü yahut yardımcısı huzurunda imzalanma tarihinden itibaren, üç ay içinde tüzel kişilik kazanamaması halinde, bu hususu doğrulayan bir sicil müdürlüğü yazısının sunulması üzerine, nakdi ödemelerin banka tarafından sahiplerine geri verileceğini söylemektedir. Limited şirketlere ilişkin 585. madde de anılan hükme yollamada bulunmaktadır. Kaldı ki, her üç şirket türü için de öngörülen tescil süresi, kural olarak, sözleşmenin onaylandığı tarihten itibaren otuz gündür. Hal böyle iken, anılan Tebliğ hükmü ile, tescil için öngörülen azami süre olan üç ayın ucunun açık hale getirilmesi, kanımızca Yasa hükmü ile çelişmektedir.
3.İmza Beyannamelerinin Ticaret Sicili Müdürlükleri Tarafından Düzenlenmesi
TTK’nın 40’ncı maddesinin ikinci fıkrasına göre, her tacir kullanacağı ticaret unvanını ve bunun altına atacağı imzayı notere onaylattırdıktan sonra sicil müdürlüğüne verir. Tacir tüzel kişi ise, unvanla birlikte onun adına imzaya yetkili kimselerin imzaları da notere onaylattırılarak sicil müdürlüğüne verilir.
6728 sayılı Kanunun 66’ncı maddesi ile TTK’nın anılan fıkrasına “Gerçek kişi tacir ile tüzel kişi tacir adına imza atmaya yetkili kişi, ticaret unvanını ve bunun altına atacağı imzayı, noter onayı şartı aranmaksızın ticaret sicili müdürü yahut yardımcısı huzurunda yazılı beyanda bulunmak suretiyle de verebilir.” cümlesi eklenmiştir.
İmza beyannameleri, gerçek kişi tacir ile tüzel kişi tacir adına imza atmaya yetkili kişinin, ticaret unvanı ve bunun altına atacağı imzayı içeren belgedir. TTK’nın m.40/f.2 hükmüne eklenen bu değişiklik uyarınca, şirket kuruluş ve ticari işletme açılışı işlemlerinde ticaret sicili müdürlüklerine ibrazı zorunlu olan imza beyannameleri, artık noterler yanında ticaret sicili müdürlükleri tarafından da düzenlenebilecektir.
İmza beyannamesinin ticaret sicili müdürlüklerinde düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar da Şirket Kuruluş Sözleşmesinin Ticaret Sicili Müdürlüklerinde İmzalanması Hakkında Tebliğ ile düzenlenmiştir.
İmza beyannamesi düzenlenen kişilerin kimlik bilgileri, çalışmamızın 2.3. bölümünde belirtilen doğrulama işlemi yapıldıktan sonra, imza beyannamesi hazırlanır ve ticaret sicili müdürü veya görevlendireceği müdür yardımcısı huzurunda imzalatılır.
İmzalar atıldıktan sonra, ticaret sicili müdürlüğü tarafından imza onayı belgesi hazırlanarak ticaret sicili müdürü veya yardımcısı tarafından imzalanır. Söz konusu onay belgesi beyanname ile birlikte mühürlenir ve beyannamenin arkasına eklenir.
Beyanname müdürlükçe saklanmak üzere teslim alınır ve tescil başvuru belgeleriyle birleştirilerek dosyasında saklanır (Tebliğ, m.13).
Bu noktada, belirtmek istediğimiz bir husus, sözkonusu imza beyannamesinin sadece ticaret sicili müdürlüğüne karşı mı hüküm ifade edeceği, yoksa tacirin ticari işleri gereği diğer işlemlerinde de geçerli kabul edilip edilmeyeceğine dairdir. Eğer kabul edilmeyecek ise, bu durumda gerçek ve tüzel kişi tacirlerin ticaret sicili müdürlüğü dışındaki imza teyidi gereken işlemlerde noter onaylı imza sirküleri çıkarmaları gerekecektir. Uygulamanın zaman içerisinde netleşeceği düşünülmektedir.
4.Ticaret Sicili Müdürlükleri Tarafından Sözleşme Onama ve İmza Beyannamesi Düzenleme İçin Alınacak Hizmet Bedeli
Tebliğin 16’ncı maddesine göre; sözleşmenin imzalanması, düzeltme beyanı, irade beyanı, imza beyannamesi ve sözleşmenin tescili işlemlerinden alınacak hizmet bedeli asgari ücretin yüzde onundan fazla olamaz. Ayrıca, sayılan işlemlerin birlikte veya ayrı ayrı yapılmasına bakılmaksızın bu hizmetler için tek hizmet bedeli tahsil edilir.
Dolayısıyla, şirketin kuruluş sözleşmesini onaylatma ve imza beyannamesi düzenletme için ayrı ayrı değil, tek bir bedel ödenecektir. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun 30/12/2015 tarihli ve 2015/1 sayılı kararı ile milli seviyede tek asgari ücret tespitine karar verilmiş ve asgari ücretin brüt tutarı 01/01/2016-31/12/2016 döneminde 1.647 TL olarak belirlenmiştir. 2017 yılında uygulanacak asgari ücret miktarı ise çalışmamızı kaleme aldığımız tarih itibariyle henüz kesinleşmemiştir. Tebliğde, asgari ücretin net mi brüt mü olduğu hususunda bir açıklık bulunmamaktadır. Ancak, hizmet bedeli için azami bir had öngörüldüğünden, sözkonusu hizmet bedelinin makul bir bedel olarak belirleneceği kanısındayız. Ayrıca, Tebliğ’de, anılan bedelin kim tarafından belirleneceği de açıkça belirtilmemiştir. Bu nedenle, ticaret sicili müdürlüklerinin bu konuda, azami haddi aşmamak kaydıyla, farklı bir fiyatlandırmaya gidip gitmeyeceği halihazırda bilinmemektedir.
5.Özet ve Sonuç
6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile TTK’nın bazı maddelerinde değişikliğe gidilmiş ve gerçek kişi tacir ile tüzel kişi tacir adına imza yetkisinin, sadece noter onayı şartı aranmaksızın ticaret sicili müdürü yahut yardımcısı huzurunda yazılı beyanda bulunmak suretiyle de verilebilmesi ve şirketlerin kuruluş sözleşmelerinin noter yanında ticaret sicili müdürü yahut yardımcısı huzurunda imzalanmak suretiyle de onaylanmasına imkan tanınmıştır. Dolayısıyla, bundan böyle şirketlerin kuruluş sözleşmelerindeki imzaların onaylanması ve imza beyannamesi düzenletilmesi işlemleri noterler yanında ticaret sicili müdürlüklerinde de yapılabilecektir. Kuruluş sözleşmesinin ticaret sicili müdürlüğünde imzalanmasına ve imza beyannamesi düzenlemesine ilişkin usul ve esaslar ise Şirket Kuruluş Sözleşmesinin Ticaret Sicili Müdürlüklerinde İmzalanması Hakkında Tebliğ ile düzenlenmiştir. Ticaret sicili müdürlüklerinde imzalanan sözleşmeler ile düzenlenen imza beyannamelerinin her birine dosya numarası verilecek ve dosya numarası, sözleşmeler ile imza beyannameleri üzerine kaşe ile basılacaktır.
Tebliğ’de, ticaret sicili müdürünün, kendisine yüklenilen işlemlerin yerine getirilmesi için sicil müdür yardımcılarını görevlendirebileceği, bu takdirde, müdür tarafından yapılacak işlemlerin görevlendirilen müdür yardımcısı tarafından yerine getirileceği, müdür tarafından gerekli görülmesi halinde birden fazla müdür yardımcısını da görevlendirilebileceği, ticaret sicili müdürünün, sözleşmelerin imzalanması ve imza beyannamelerinin oluşturulması işlemlerinin müdürlükte hızlı, eksiksiz ve doğru bir biçimde yerine getirilmesi için gerekli tedbirleri alacağı, Tebliğ kapsamındaki işlemlerin yerine getirilmesi için gerekli fiziki koşullar ile donanımın, müdürlüğün kurulu bulunduğu Oda tarafından temin edileceği, gerekli görülmesi halinde müdür tarafından, Tebliğ kapsamındaki işlerin yürütülmesi için müdürlük içinde ayrı bir yer oluşturulacağı belirtilmiştir.
Oldukça yerinde olan bu hüküm uyarınca, zaten yoğun olan ticaret sicili işlemlerinin aksamaması için, ticaret sicili müdürlerinin bu konudaki görev ve yetkilerini iş hacmine göre en az bir müdür yardımcısına devretmeleri ve ticaret sicili müdürlüğü nezdinde adeta noterlik gibi çalışacak olan bir yer tahsis etmeleri menfaatlerine olacaktır.